Ăn mòn hóa học là quá trình phá hủy kim loại do tác dụng trực tiếp của các chất hóa học trong môi trường, không có sự hình thành dòng điện. Dưới đây là một số trường hợp chỉ xảy ra ăn mòn hóa học:
Kim loại tiếp xúc với axit:
Ví dụ, sắt (Fe) tiếp xúc với axit clohydric (HCl) sẽ phản ứng tạo thành muối sắt(II) clorua (FeCl₂) và khí hydro (H₂). Đây là một phản ứng hóa học trực tiếp, không có sự hình thành dòng điện.
“`
Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂
“`
Kim loại tiếp xúc với dung dịch kiềm đặc:
Nhôm (Al) khi tiếp xúc với dung dịch kiềm đặc (ví dụ, NaOH) sẽ phản ứng tạo thành muối aluminat và khí hydro.
“`
2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂
“`
Kim loại tiếp xúc với khí clo khô:
Đồng (Cu) khi nung nóng trong khí clo khô sẽ tạo thành đồng(II) clorua (CuCl₂).
“`
Cu + Cl₂ → CuCl₂
“`
Kim loại tiếp xúc với lưu huỳnh nóng chảy:
Sắt (Fe) tiếp xúc với lưu huỳnh nóng chảy sẽ tạo thành sắt(II) sunfua (FeS).
“`
Fe + S → FeS
“`
Kim loại tiếp xúc với hơi của một số chất hữu cơ:
Ví dụ, một số kim loại có thể bị ăn mòn khi tiếp xúc với hơi của các axit hữu cơ như axit axetic.
Điểm khác biệt quan trọng giữa ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa:
Ăn mòn hóa học:
Không có dòng điện.
Phản ứng xảy ra trực tiếp giữa kim loại và môi trường.
Ăn mòn xảy ra đồng đều trên bề mặt kim loại (trong điều kiện lý tưởng).
Ăn mòn điện hóa:
Có sự hình thành dòng điện.
Xảy ra khi có hai kim loại khác nhau tiếp xúc với nhau trong môi trường điện ly (hoặc khi có sự khác biệt về điện thế trên bề mặt một kim loại).
Ăn mòn thường xảy ra không đồng đều, tập trung ở anot (nơi kim loại bị oxi hóa).
Lưu ý:
Trong thực tế, rất khó để tách biệt hoàn toàn ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa. Thông thường, cả hai quá trình này xảy ra đồng thời, nhưng trong một số điều kiện nhất định, một quá trình có thể chiếm ưu thế hơn.