Năm nhóm bệnh nghề nghiệp được phân loại dựa trên nguyên nhân gây bệnh và ảnh hưởng đến cơ thể người lao động. Dưới đây là chi tiết về từng nhóm:
1. Bệnh bụi phổi và các bệnh đường hô hấp nghề nghiệp:
Nguyên nhân:
Nhóm bệnh này gây ra bởi việc hít phải các loại bụi khác nhau trong môi trường làm việc, gây tổn thương phổi và đường hô hấp.
Các bệnh thường gặp:
Bệnh bụi phổi silic:
Do hít phải bụi silic (silicon dioxide) trong các ngành khai thác mỏ, xây dựng, sản xuất gốm sứ, thủy tinh… Bệnh gây xơ hóa phổi, khó thở và tăng nguy cơ mắc lao phổi.
Bệnh bụi phổi amiăng:
Do hít phải bụi amiăng trong sản xuất vật liệu xây dựng, cách nhiệt, phanh xe… Gây xơ hóa phổi, ung thư phổi, ung thư trung biểu mô (màng phổi, màng bụng).
Bệnh bụi phổi than:
Do hít phải bụi than trong khai thác than. Gây xơ hóa phổi, khó thở, hen phế quản.
Bệnh hen nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với các chất gây dị ứng hoặc kích ứng trong môi trường làm việc như hóa chất, bụi gỗ, lông động vật… Gây viêm đường hô hấp, khó thở, khò khè.
Bệnh viêm phế quản mãn tính nghề nghiệp:
Do hít phải bụi, khói, hóa chất trong thời gian dài. Gây ho, khạc đờm kéo dài.
2. Bệnh da nghề nghiệp:
Nguyên nhân:
Do tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân gây hại trên da trong quá trình làm việc.
Các bệnh thường gặp:
Viêm da tiếp xúc nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với các chất kích ứng hoặc gây dị ứng như hóa chất, kim loại, cao su, xi măng… Gây ngứa, đỏ da, mụn nước, bong tróc da.
Bệnh sạm da, nám da nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tia UV, hóa chất… Gây tăng sắc tố da, xuất hiện các vết sạm, nám.
Bệnh loét da, bỏng da nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với axit, kiềm, nhiệt độ cao… Gây tổn thương da từ nhẹ đến nặng.
Bệnh nấm da nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với môi trường ẩm ướt, hóa chất… Tạo điều kiện cho nấm phát triển gây bệnh.
Bệnh ung thư da nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với tia UV, hóa chất độc hại trong thời gian dài.
3. Bệnh nhiễm độc nghề nghiệp:
Nguyên nhân:
Do tiếp xúc với các chất độc hại qua đường hô hấp, tiêu hóa hoặc da.
Các bệnh thường gặp:
Nhiễm độc chì:
Gây tổn thương hệ thần kinh, thận, máu, tiêu hóa. Thường gặp trong sản xuất pin, ắc quy, hàn chì.
Nhiễm độc thủy ngân:
Gây tổn thương hệ thần kinh, thận. Thường gặp trong sản xuất nhiệt kế, đèn huỳnh quang, khai thác vàng.
Nhiễm độc benzen:
Gây tổn thương máu, ung thư máu. Thường gặp trong sản xuất hóa chất, xăng dầu.
Nhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật:
Gây rối loạn thần kinh, tiêu hóa, hô hấp. Thường gặp trong nông nghiệp.
Nhiễm độc các dung môi hữu cơ:
Gây tổn thương thần kinh, gan, thận. Thường gặp trong sản xuất sơn, keo, chất tẩy rửa.
4. Bệnh nghề nghiệp do yếu tố vật lý:
Nguyên nhân:
Do tác động của các yếu tố vật lý như tiếng ồn, rung động, nhiệt độ, bức xạ… trong môi trường làm việc.
Các bệnh thường gặp:
Điếc nghề nghiệp:
Do tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài.
Bệnh rung chuyển:
Do tiếp xúc với rung động từ máy móc, thiết bị. Gây tổn thương mạch máu, thần kinh, xương khớp ở tay.
Say nóng, say nắng:
Do làm việc trong môi trường nhiệt độ cao.
Bệnh giảm áp:
Do thay đổi áp suất đột ngột. Thường gặp ở thợ lặn, công nhân làm việc trong hầm mỏ.
Bệnh đục thủy tinh thể do tia hồng ngoại:
Do tiếp xúc với tia hồng ngoại trong luyện kim, hàn xì.
Bệnh do bức xạ ion hóa:
Gây tổn thương tế bào, ung thư. Thường gặp ở người làm việc trong ngành y tế (x-quang), năng lượng hạt nhân.
5. Bệnh nghề nghiệp do yếu tố vi sinh vật:
Nguyên nhân:
Do tiếp xúc với các vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng trong môi trường làm việc.
Các bệnh thường gặp:
Bệnh than:
Do tiếp xúc với vi khuẩn Bacillus anthracis. Thường gặp ở người làm việc trong ngành chăn nuôi, giết mổ gia súc.
Bệnh Leptospirosis (bệnh vàng da xuất huyết):
Do tiếp xúc với vi khuẩn Leptospira. Thường gặp ở người làm việc trong môi trường nước ô nhiễm, chăn nuôi.
Bệnh viêm gan virus:
Do tiếp xúc với máu, dịch tiết của người bệnh. Thường gặp ở nhân viên y tế.
Bệnh lao:
Do tiếp xúc với người bệnh lao. Thường gặp ở nhân viên y tế, người làm việc trong trại giam.
Bệnh do ký sinh trùng:
Như bệnh sán máng ở người làm việc dưới nước, bệnh giun móc ở người đi chân đất trong môi trường ô nhiễm.
Lưu ý:
Đây chỉ là một số bệnh nghề nghiệp thường gặp trong mỗi nhóm. Danh sách đầy đủ và chi tiết có thể thay đổi tùy theo quy định của từng quốc gia.
Việc phòng ngừa bệnh nghề nghiệp là vô cùng quan trọng. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm: cải thiện điều kiện làm việc, trang bị phương tiện bảo hộ cá nhân, kiểm tra sức khỏe định kỳ cho người lao động, tuyên truyền giáo dục về an toàn vệ sinh lao động.
Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh nghề nghiệp, người lao động cần được khám và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Hy vọng thông tin này hữu ích cho bạn!